Hallyu (Kore Dalgası) denince akla sadece K-Pop veya K-Dramalar gelmiyor; K-Beauty, K-Fashion ve daha fazlası da bu kültürel akımın bir parçası. Kore, dünyadaki en sıcak trendleri belirleyen bir merkez haline geldi ve milyonlarca insanı, ülkenin ürettiği her şeyi tüketmeye ikna etti.
Kore modası, dünya genelinde birçok kişinin sevdiği ünlülere benzemek umuduyla benimsediği bir tarz oldu. Yesstyle ve Musinsa gibi çevrim içi alışveriş siteleri, Kore modasını kapınıza kadar getirerek en son trendlere ayak uydurmayı kolaylaştırıyor. Ancak tüm bu çeşitliliğe rağmen, Kore’de alışveriş yaparken birçok ürün sadece tek bir beden seçeneğiyle sınırlı kalıyor: “free size”, yani “tek beden”.
Free Size Nedir?
Kore’de “free size” olarak adlandırılan bu beden, tek beden herkese uyar anlamına gelse de, gerçekte bu oldukça tartışmalı bir konu. Batı’da genellikle XS’ten 2XL’ye kadar geniş bir beden aralığı sunulurken, Kore’de free size uzun yıllardır moda sektörünün temel unsurlarından biri hâline geldi.
Ancak birçok tüketici, bu sistemin oluşturduğu beden algısının gerçek dışı olduğunu ve kimi zaman psikolojik baskıya yol açtığını dile getiriyor.
Free size, basit bir moda tercihi olmaktan çok daha karmaşık bir yapının parçası.
Free Size’ın Kökeni
Eskiden dünya genelinde pek çok kişi kişiye özel dikilmiş kıyafetler kullanırdı. Ancak bu yöntem, ölçüm, prova ve bazen düzeltme gerektirdiği için oldukça zahmetliydi.
Özellikle askeri üniforma ihtiyacının artmasıyla birlikte, vücut ölçülerine dayalı sistemler geliştirildi ve bu da seri üretime giden yolu açtı.
Zamanla Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) gibi kurumlar, giyim dâhil pek çok alanda evrensel standartlar belirledi. Fakat birçok şirket, yine de kendi beden ölçüsü anlayışını sürdürmeye devam etti.
Kore’de ise free size üretimi, aslında stok yönetimini kolaylaştırmak amacıyla ortaya çıktı.
Çoklu beden üretimi, bazı bedenlerin hızlı satılıp diğerlerinin elde kalması riskini doğuruyordu. Bu da kâr kaybına ve stok fazlalığına yol açabiliyordu.
Free size bu riski ortadan kaldırmayı hedefledi. Özellikle 2000’li yılların başlarında çevrim içi alışverişin yükselmesiyle birlikte, şirketler ürünlerini daha kolay ve düşük maliyetle yönetebilmek için free size üretimi tercih etmeye başladı.
Bu sistem satıcılar için avantajlı olsa da, tüketiciler için free size ne anlama geliyor sorusu hâlâ belirsiz.
Free Size ve Güzellik Algısı
Kore’deki “tek beden” anlayışı, ülke genelindeki ortalama kadın vücut ölçüsüne göre şekilleniyor.
Batı’da “free size” daha çok bol ya da oversize parçaları ifade ederken, Kore’de bu beden genellikle kadınlar için “medium” (orta) bedene tekabül ediyor.
YouTube’da Megan Moon ve Eunice Cho gibi influencer’lar, free size kıyafetleri deneyip değiş tokuş ederek gerçekten herkese uyup uymadığını test ettikleri videolar çekti.
Bazı parçalar gayet iyi otururken, diğerleri oldukça dardı.
Bu durum, birçok insanın kendini “fazla kilolu”, “yetersiz” veya “çekici değil” gibi hissetmesine yol açabiliyor.
Bazı kişiler, bu bedene girebilmek için aşırı diyetlere başvuruyor ve bu da ciddi sağlık risklerine neden olabiliyor.
2020’de “Lütfen giyim beden standardıyla ilgili yasa çıkarın” başlıklı bir dilekçenin Mavi Saray’a sunulmuş olması, konunun ne kadar geniş bir etki alanı olduğunu gözler önüne seriyor.
K-Fashion’ın küreselleşmesiyle birlikte, free size’ın neden olduğu sorunlar dünya çapında da fark edilmeye başlandı.
Şirketler için bu sistem pratik görünse de, bireylerin kendilerini iyi hissetmeleri açısından ciddi zorluklar yaratabiliyor.
Kore’de Güzellik Algısında Değişim
Free size sisteminin ardında yatan asıl nedenlerden biri, Kore’nin yüksek güzellik standartları ve toplum içindeki yoğun rekabet ortamı.
Gerek Koreli vatandaşlar gerekse orada yaşayan yabancılar, bu standartlara uymanın zorluklarını sıkça dile getiriyor.
Kimi zaman insanlar bu algılara uyum sağlamak adına, kendi kimliklerinden ödün veriyor.
Ancak bu duruma karşı bir değişim de yaşanıyor.
Artık daha fazla insan, trendleri birebir takip etmek yerine, kendi özgün tarzlarını ve kimliklerini oluşturma yoluna gidiyor.
“Zayıf ve minyon olmak” artık eskisi kadar öncelikli değil.
Farklı beden tipleri ve yaşam tarzları daha fazla kabul görüyor.
Bu değişim yeni yeni başlıyor ve hâlâ gelişme aşamasında.
Bugün Kore’deki birçok marka artık çeşitli beden seçenekleri sunmaya başlasa da, free size hâlâ yaygın.
Yakın zamanda ortadan kalkacak gibi görünmese de, artık insanlar beden algılarını daha sağlıklı şekilde yönetmeyi öğreniyor.
Artık birçok kişi, bedeni ne olursa olsun kendini güzel hissedebiliyor.
